Tiện gia công được những loại bề mặt nào? [Giải đáp]

Bạn có bao giờ tự hỏi những chiếc trục máy trơn bóng, những chiếc ốc vít tinh xảo hay những bánh răng hoạt động trơn tru được tạo ra như thế nào? Đó là nhờ quá trình tiện gia công. Nhưng tiện gia công được những loại bề mặt nào và làm thế nào để tạo ra chúng với độ chính xác cao? Hãy cùng khám phá câu trả lời trong bài viết dưới đây!

Giới thiệu về tiện gia công

Trước khi tìm hiểu tiện gia công được những loại bề mặt nào bạn cần nắm được những thông tin cơ bản về phương pháp này. Theo đó, tiện gia công là phương pháp cắt gọt vật liệu dựa trên chuyển động tròn của phôi và chuyển động tịnh tiến của dao tiện. Tiện gia công đóng vai trò quan trọng trong hầu hết các ngành công nghiệp, từ sản xuất ô tô, máy móc đến các sản phẩm tiêu dùng hàng ngày. 

Gia công tiện cho phép tạo ra các chi tiết máy với độ chính xác cao. Đặc biệt, có máy tiện hiện đại có thể gia công hàng loạt chi tiết trong thời gian ngắn, nâng cao năng suất sản xuất. 

Nguyên lý hoạt động của tiện gia công

Tiện gia công là một quá trình gia công cắt gọt vật liệu dựa trên nguyên lý chuyển động tương đối giữa phôi và dao. Phôi được kẹp chặt và quay tròn quanh trục chính của máy tiện, trong khi đó dao tiện được di chuyển theo các hướng khác nhau để cắt bỏ phần thừa của phôi. Sự kết hợp giữa chuyển động quay của phôi và chuyển động tịnh tiến của dao tạo ra các bề mặt tròn xoay chính xác.

Cụ thể hơn, khi dao tiện tiếp xúc với phôi, lực cắt sẽ làm mùn vật liệu. Độ sâu và tốc độ cắt được điều chỉnh để tạo ra các bề mặt có kích thước và hình dạng như mong muốn. Quá trình này được lặp đi lặp lại cho đến khi phôi đạt được hình dạng cuối cùng.

Tiện gia công được những loại bề mặt nào?

Tiện gia công được các loại bề mặt gồm: mặt tròn xoay ngoài và trong; mặt đầu; mặt côn ngoài và trong; mặt tròn xoay định hình; ren ngoài và ren trong. 

Các mặt tròn xoay ngoài và trong

Mặt tròn xoay ngoài và trong là những bề mặt cơ bản nhất mà ta có thể tạo ra bằng tiện gia công. Bằng cách di chuyển dao tiện song song với trục quay của phôi, bạn có thể tạo ra các trụ tròn trơn nhẵn. Thay đổi đường kính của dao và tốc độ cắt, bạn có thể điều chỉnh kích thước của các trụ này.

Các mặt đầu 

Mặt đầu được tạo ra khi dao tiện di chuyển vuông góc với trục quay của phôi. Bằng cách này, bạn có thể tạo ra các mặt phẳng vuông góc với trục chính của phôi. Các mặt đầu thường được sử dụng để tạo mặt tiếp xúc cho các chi tiết khác hoặc làm mặt định vị.

Các mặt côn ngoài và trong

Tiện gia công được những loại bề mặt nào? – Câu trả lời là mặt côn ngoài và trong. Đây là những bề mặt có đường kính thay đổi dần theo chiều dài. Để tạo ra các mặt côn, dao tiện được di chuyển theo một đường thẳng nghiêng so với trục quay của phôi. Độ nghiêng của đường này sẽ quyết định độ lớn của góc côn.

Các mặt tròn xoay định hình

Mặt tròn xoay định hình là những bề mặt có hình dạng phức tạp hơn, không phải là hình tròn đơn giản. Để tạo ra các mặt này, dao tiện di chuyển theo một đường cong. Các đường cong này có thể được lập trình sẵn trên máy tiện CNC hoặc được tạo ra bằng các khuôn mẫu.

Các loại ren ngoài và ren trong

Các loại ren ngoài và ren trong là những bề mặt có hình xoắn ốc. Ren được sử dụng để kết nối các chi tiết máy với nhau. Để tạo ra ren, dao tiện có hình dạng đặc biệt được di chuyển theo một đường xoắn ốc dọc theo trục quay của phôi.

Ưu – nhược điểm của phương pháp tiện gia công

Tiện gia công là một phương pháp gia công cơ khí phổ biến và hiệu quả, tuy nhiên nó cũng có những ưu và nhược điểm riêng.

Ưu điểm

• Tiện gia công cho phép tạo ra các chi tiết máy với độ chính xác rất cao, đảm bảo các sản phẩm hoạt động ổn định và bền bỉ.
• Phương pháp này thích hợp nhất khi gia công các chi tiết có hình dạng trụ, hình tròn.
• Với máy tiện hiện đại, quá trình gia công diễn ra nhanh chóng, nâng cao năng suất sản xuất.
• Tiện gia công có thể ứng dụng cho nhiều loại vật liệu khác nhau, từ kim loại đến nhựa.
• Trục xoay của máy có thể sử dụng để làm các bước hoàn thiện sản phẩm như đánh bóng, mài nhẵn…

Nhược điểm

• Khó gia công được các chi tiết có mức độ phức tạp cao. 
• Trong quá trình gia công, dao tiện sẽ bị mòn dần, ảnh hưởng đến độ chính xác cũng như bề mặt sản phẩm. 

Hy vọng với những thông tin trong bài viết đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc tiện gia công được những loại bề mặt nào. Nhờ những ưu điểm về độ chính xác, hiệu suất và tính linh hoạt, tiện gia công đã trở thành một công nghệ không thể thiếu trong sản xuất công nghiệp.